Trong những năm qua, Liên minh HTX tỉnh Kiên Giang luôn tích cực “tiếp sức” cùng với các cấp, các ngành không ngừng nỗ lực, cố gắng từng bước hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra, trong đó có mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, các HTX có vai trò hết sức quan trọng
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là chương trình phát triển toàn diện về xây dựng nông nghiệp – nông dân – nông thôn, chương trình được cụ thể hóa thành 19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó tiêu chí số 13 gắn liền với sự phát triển của kinh tế hợp tác – hợp tác xã (HTX). Do đó, trong quá trình xây dựng nông thôn mới, các HTX có vai trò hết sức quan trọng, không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn thời kỳ hội nhập.
Cách nay gần 10 năm, Kiên Giang triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất mà cụ thể là có HTX hoạt động hiệu quả vô cùng khó khăn đối với các địa phương. Đầu năm 2015, toàn tỉnh có 169 HTX hoạt động ở lĩnh vực nông nghiệp, hầu hết hoạt động kém hiệu quả. Nguyên nhân do, nhận thức của một bộ phận cán bộ và nhân dân về kinh tế tập thể còn hạn chế, tư tưởng phổ biến ở một vài nơi là vào HTX để được Nhà nước đầu tư, hỗ trợ, được vay vốn ưu đãi; một số nơi đánh giá phân loại HTX chưa đúng thực chất, còn chạy theo thành tích. Một số HTX có quy mô nhỏ, vốn ít, tài sản chung không lớn, thiếu máy móc, phương tiện, thiết bị ít, năng lực cạnh tranh yếu, uy tín và thương hiệu còn hạn chế, hiệu quả sản xuất kinh doanh chưa cao, khách hàng chưa mạnh dạn ký hợp đồng. Một số HTX không trả lương cho Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Ban kiểm soát hoặc trả với mức lương rất thấp. Một số HTX khác hoạt động chưa tuân thủ theo quy định của pháp luật, công tác tài chính còn lỏng lẻo, tính công khai, minh bạch chưa được đảm bảo, có nơi vi phạm, những khó khăn nội tại của HTX chậm được khắc phục, nhất là khó khăn về vốn. Cơ sở vật chất, trình độ quản lý của đội ngũ cán bộ yếu.
Góp phần làm thay đổi căn bản diện mạo nông thôn thời kỳ hội nhập
Trước thực trạng đó, Liên minh HTX tỉnh đã kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh ban hành các chỉ thị, nghị quyết về củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của HTX. Chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công thương xây dựng và triển khai Kế hoạch thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng cơ sở về điện, đê bao, thủy lợi, trạm bơm phục vụ phát triển KTTT của tỉnh.
Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh còn tập trung tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước và các tổ chức dự án như: Dự án rà soát, điều chỉnh quy hoạch nông nghiệp – nông thôn gắn với cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Kiên Giang đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; phối hợp triển khai Dự án Vnsat hỗ trợ cho các HTX nông nghiệp; tham gia thẩm định xây dựng vùng nguyên liệu thóc gạo theo Quyết định số 606/QĐ-BTC, ngày 28/4/2016 của Bộ Công thương .
Liên minh HTX tỉnh đã tập trung các nguồn lực hỗ trợ cho HTX
Bên cạnh đó, Liên minh HTX còn phối hợp với các cơ sở đào tạo tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực lãnh đạo cho các HTX. Cụ thể, từ năm 2015 đến 2023, tổ chức hàng trăm lớp bồi dưỡng cho kiến thức về KTTT, về quản lý HTX kiến thức soạn thảo hợp đồng kinh tế, kiến thức về hội nhập kinh tế quốc tế và xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm… cho Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển KTTT, HTX của xã, huyện; cán bộ làm công tác vận động, tuyên truyền và quản lý HTX. Đặc biệt phối hợp với Trường Trung cấp Nghề và đào tạo cán bộ HTX miền Nam mở 02 lớp Trung cấp kế toán HTX cho 56 học viên, nhằm đào tạo cán bộ kế toán nguồn cho các HTX nông nghiệp.
Có thể thấy rõ, Liên minh HTX là cầu nối quan trọng trong phát triển kinh tế tập thể, mà nòng cốt là HTX, nếu phát triển đúng hướng, sẽ là một yếu tố và động lực cơ bản góp phần tạo nền tảng thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới. Cụ thể, đến nay Liên minh HTX đã làm cầu nối giới thiệu các thành viên HTX vay vốn ngân hàng mở rộng sản xuất kinh doanh với số tiền hàng chục tỷ đồng. Ðặc biệt, trong những năm gần đây, với yêu cầu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, các HTX có bước phát triển mới về số lượng lẫn chất lượng. Hoạt động của HTX được nâng cao với đủ các loại hình dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh ở khu vực nông thôn ngày một ổn định hơn.
Toàn tỉnh Kiên Giang hiện nay có tổng số 455 HTX nông nghiệp, tăng 286 HTX so với năm 2015. Tỷ lệ HTX hoạt động tốt, khá tăng lên từng năm, xuất hiện nhiều mô hình HTX liên doanh, liên kết với doanh nghiệp hiệu quả như HTX nông nghiệp Tân Hưng, HTX dịch vụ nông nghiệp Hiểu Phát, HTX Đường Gỗ Lộ… Qua đó, cho thấy việc tổ chức hoạt động các HTX có hiệu quả, nâng cao thu nhập cho thành viên và người lao động. Các HTX được thành lập đều xuất phát từ nhu cầu và nguyện vọng của người dân, đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và hoạt động theo quy định của Luật HTX.
Qua đó, tỷ lệ HTX hoạt động tốt, khá tăng lên từng năm, tạo ra nhiều sản phẩm đặc trưng
Liên minh HTX đã thông qua các mô hình kinh tế tập thể nói chung và HTX nói riêng phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho bà con nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất và nhất là thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản. Qua đó, làm trung gian, cầu nối giới thiệu hàng trăm HTX liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Trên một số lĩnh vực, HTX đã mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp, đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, đóng góp một phần không nhỏ cho ngân sách nhà nước. Ngoài ra, HTX còn tham gia các hoạt động xã hội trên địa bàn dân cư, giúp xóa đói, giảm nghèo, giải quyết nhu cầu, lợi ích chính đáng của thành viên và người lao động. Một số HTX đã thực hiện được việc đóng bảo hiểm xã hội, công tác an toàn vệ sinh lao động; phòng, chống cháy nổ theo quy định của Nhà nước. Bên cạnh đó, có không ít HTX nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế mang lại hiệu quả thiết thực cho thành viên, góp phần làm thay đổi căn bản đời sống của người dân và bộ mặt nông thôn trong xây dựng nông thôn mới.
Đạt được kết quả trên, thời gian qua Liên minh HTX tỉnh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật về HTX, vai trò của HTX trong xây dựng nông thôn mới, nhất là các HTX nông nghiệp. Tuyên truyền về mô hình HTX kiểu mới để thành viên HTX nhận thức và thấy rõ được vai trò, nhiệm vụ của mình trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Giới thiệu các mô hình HTX hiệu quả để nhân rộng; vận động, hỗ trợ, khuyến khích thành lập các HTX theo đúng quy định của pháp luật; khuyến khích HTX mở rộng và nâng cao chất lượng các hoạt động dịch vụ kinh doanh, nhất là các dịch vụ đầu ra nhằm ổn định nguồn thu nhập cho thành viên.
Tăng cường cường công tác tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh trong việc lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động các HTX. Tập trung tháo gỡ khó khăn, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển bền vững. Đề xuất các HTX có đủ năng lực, đủ điều kiện tham gia thực hiện các dự án, đề án tổ chức sản xuất trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nhìn chung, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, thành viên, người lao động khu vực kinh tế tập thể, HTX đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần rất lớn vào công cuộc xây dựng nông thôn mới của tỉnh.