HTX Nam Quý áp dụng thành công mô hình tôm – lúa theo hướng hữu cơ gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm *
(22:57 | 27/10/2023)

Hợp tác xã Nam Quý được thành lập ngày 20/8/2020 với 16 thành viên, diện tích sản xuất là 23 ha đến nay diện tích được mở rộng đến 75,5 ha. Đây là HTX áp dụng thành công mô hình tôm – lúa theo hướng hữu cơ gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm tiêu biểu của huyện An Biên.

Ruộng canh tác lúa – tôm của HTX

Trước đây, người dân địa phương canh tác và sản xuất lúa 2 vụ/năm, tuy nhiên những năm gần đây, thời tiết điễn biến bất thường, xâm nhập mặn và biến đổi khí hậu nên sản xuất không hiệu quả, người dân thua lỗ liên tục. Từ tình hình trên chính quyền địa phương đã có chủ trương vận động các thành viên HTX cùng các hộ nông dân ngoài HTX chủ động thích ứng, bằng cách chuyển đổi canh tác sang mô hình tôm - lúa. Mô hình tôm lúa được đánh giá là mô hình canh tác hiệu quả, chi phí đầu tư thấp, thân thiên với môi trường. Tôm được nuôi trong đất ruộng với nguồn thức ăn tự nhiên, ít dịch bệnh, không dùng hóa chất, kháng sinh. Môi trường nuôi tôm cung cấp dinh dưỡng đất cho cây lúa nên nhờ đó tiết kiệm chi phí phân bón, ngược lại cây lúa cải tạo môi trường đất tạo thức ăn tự nhiên cho tôm. Từ những hiệu quả thiết thực trên, mô hình tôm lúa là mô hình nuôi trồng rất phù hợp cho các khu vực có diện tích đất bị xâm nhập mặn và hiệu quả kinh tế bền vững.

Ngay bước đầu vận động các thành viên thành lập HTX, Hội đồng sáng lập HTX đã xác định cần có sự ổn định trong khâu tiêu thụ để bà con an tâm sản xuất, làm sao để khắc phục được tình trạng được mùa mất giá, mỗi người một cách sản xuất, nguồn tiêu thụ không ổn định. Từ thực trạng trên, HTX đã kết nối với danh nghiệp và đạt được thỏa thuận hợp tác lâu dài với Doanh nghiệp Hồ Quang Trí cho tất cả diện tích sản xuất lúa của thành viên. Với phương thức Doanh nghiệp cung ứng dịch vụ, chuyển giao khoa học kỹ thuật và giám sát quy trình kỹ thuật, phối hợp kế hoạch sản xuất, tổ chức tiêu thụ cho nông sản thành viên của HTX. Thành viên HTX tuân thủ nghiêm quy trình mà doanh nghiệp đưa ra, việc xử dụng phân thuốc hóa học phải được kiểm soát nghiêm ngặt.

Sau khi lấy ý kiến thành viên, HTX đã ký liên kết hợp đồng bao tiêu với Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí (Sóc Trăng) với diện tích 30,5 ha sản xuất lúa cao sản ST25 trong thời gian 7 năm. Thành viên sản xuất lúa được danh nghiệp cung cấp giống, phân bón thuốc bảo vệ thực vật và quy trình sản xuất, khi thu hoạch sẽ thu mua lúa của thành viên giá 10.000 đ/kg (cao hơn thị trường 2.000-3.000 đ/kg). Lúa thành viên HTX sản xuất theo hướng hữu cơ, không phát hiện có dư lượng hoạt chất thuốc BVTV, đảm bảo đạt tất cả các yêu cầu chỉ số theo tiêu chuẩn từ đồng ruộng, nhà máy và phân tích mẫu lúa để cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn ORGANIC USDA & EU. Năng suất lúa bình quân đạt 6,5-7 tấn/ha, với chi phí sản xuất thấp khoảng 9 triệu/ha, lợi nhuận mà thành viên đạt được khoảng 56 triệu đồng/ha/vụ. Lợi nhuận của HTX bình quân đạt 43 triệu/năm.

HTX đã đổi mới, phát triển mạnh hệ thống dịch vụ phục vụ thành viên và nhân dân theo chuỗi giá trị sản phẩm từ dịch vụ đầu vào, giám sát các khâu của quá trình sản xuất đến thị trường đầu ra cho sản phẩm; đồng thời, phối hợp với các công ty xây dựng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp sạch, sản phẩm hữu cơ cho toàn bộ diện tích HTX.

Về phía đơn vị đối tác, Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí khẳng định về cơ bản, chất lượng gạo xuất khẩu sang Anh và bán trong nước là như nhau nhưng quá trình chế biến kỹ hơn để đáp ứng theo tiêu chuẩn của nước nhập khẩu. Để đưa được gạo ST25 chinh phục thị trường Nhật Bản, Anh và các nước, doanh nghiệp gạo đã phải vượt qua hơn 600 tiêu chuẩn kỹ thuật khắc khe cùng với yêu cầu rất cao của người tiêu dùng ngoài nước.

Đoàn tham quan học tập kinh nghiệm tại HTX Nam Quý

Qua đó có thể thấy, thành viên HTX đã áp dụng nghiêm ngặt các quy định từ việc gieo trồng, theo dõi chất lượng, thu hoạch, đóng gói và bảo quản, các quy trình đều được kiểm soát chặt chẽ để có thể đảm bảo được chất lượng hạt gạo thơm ngon.

Bên cạnh đó, một số thành viên trong HTX có diện tích sản xuất nhỏ, đã ứng dụng khoa học kỹ thuật để nuôi tôm công nghiệp, để tôm có thể cung cấp ra thị trường quanh năm; điều này khắc phục được nhược điểm tôm chỉ có theo mùa vụ như trước nay.

Ngoài tham gia phát triển kinh tế, HTX còn tích cực tham gia các phong trào thi đua và các cuộc vận động tại địa phương; tích cực đóng góp cho các chương trình an sinh xã hội tại địa phương: tặng 500 cuốn tập cho học sinh nghèo, góp ngày công xây dựng các tuyến đường nông thôn mới xanh, sạch đẹp.

Tôn chỉ hoạt động của HTX là liên kết, hợp tác trong sản xuất nông nghiệp là hướng đi tất yếu cho phát triển HTX bền vững; bởi lẽ hợp tác liên kết mới tạo ra khu sản xuất tập trung, tạo vùng nguyên liệu lớn và là cơ sở quan trong để đưa các tiến bộ khoa học vào sản xuất theo quy trình công nghệ, tiêu chuẩn hóa các tiêu chí về chất lượng sản phẩm, tạo ra lượng hàng hóa đủ lớn đáp ứng được yêu cầu của thị trường, khắc phục được những tồn tại, nhược điểm mà mô hình kinh tế hộ nhỏ, lẻ hiện đang gặp phải.

Lợi nhuận từ sản xuất lúa đặc sản ST25 rất cao, năng suất lúa ổn định, nên thành viên an tâm sản xuất; đồng thời, thay đổi dần tập quán canh tác, hướng tới nâng dần chất lượng nông sản, góp phần bảo vệ môi trường. Qua 03 năm hoạt động, lợi nhuận của HTX gấp 3 lần so với năm đầu triển khai và lợi nhuận bình quân của mô hình này mang lại cho thành viên là hơn 157 triệu đồng/năm, gấp 4 lần so với canh tác lúa truyền thống 2 vụ/năm. 

Khi tham gia mô hình tôm – lúa theo hướng hữu cơ gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm các thành viên HTX làm quen tác phong sản xuất công nghiệp, tiếp cận với các thành tựu khoa học tiên tiến trong chăn nuôi để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, tăng thu nhập cho nông dân, tạo điều kiện để nông dân gắn bó với địa phương, đi lên làm giàu từ chính sản xuất nông nghiệp, góp phần xây dựng nông thôn mới tại địa phương./.

 

Thùy Trang