Nhiều ưu đãi về thuế GTGT và thuế TNDN
Báo cáo đánh giá kết quả về chính sách thuế và quản lý thuế đối với HTX vừa được Tổng cục Thuế công bố mới đây cho thấy, HTX cũng giống như các doanh nghiệp, cũng phát triển sản xuất, kinh doanh, do đó là người nộp thuế của tất cả các sắc thuế. Tuy nhiên, để khuyến khích đối tượng này phát triển, Nhà nước đã có nhiều ưu đãi về thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Cụ thể, GTGT, hiện nay chính sách thuế GTGT đối với HTX được tập trung ưu đãi trong lĩnh vực nông nghiệp cả trong trường hợp xuất khẩu và tiêu thụ trong nước, nhất là đối với những sản phẩm nông nghiệp chưa qua chế biến. Ông Vũ Công Nhĩ - Vụ trưởng, Phó trưởng Ban Cải cách và hiện đại hóa (Tổng cục Thuế), đại diện tổ nghiên cứu đề án “Đánh giá công tác quản lý thuế đối với HTX” cho biết, theo chính sách thuế hiện nay, đối với sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản nuôi trồng, đánh bắt chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác, hoặc chỉ qua sơ chế thông thường trong khâu lưu thông, các HTX không phải ứng vốn để nộp thuế trong khi vẫn được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.
“Quy định này nhằm khuyến khích HTX sản xuất, sơ chế, chế biến sản phẩm nông nghiệp tại thị trường trong nước. Với các HTX kinh doanh hàng nông sản trong thị trường nội địa cũng rất có lợi, vừa tiết kiệm được chi phí do không phải nộp thuế trước đối với hàng nông sản khi mua vào hoặc nhập khẩu, vừa đảm bảo được quyền khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với các chi phí ở khâu lưu thông khi làm tăng giá trị của hàng hóa nông sản như: bảo quản, đóng gói, vận tải, quản lý...”, ông Nhĩ nói.
Về thuế TNDN, khảo sát của Tổng cục Thuế cho thấy, những cải cách về chính sách thuế TNDN nói chung, chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với HTX nói riêng đã đi vào thực tế hơn, tạo động lực tốt trong việc thu hút vốn đầu tư vào các HTX trong các lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư trong và ngoài nước. Đánh giá của Tổng cục Thuế cho thấy, chính sách thuế TNDN đối với HTX đã góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo điều kiện để HTX tăng thêm nguồn tài chính, tăng tích lũy nhằm đẩy mạnh đầu tư phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo bình đẳng với mọi thành phần kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Bên cạnh đó, chính sách ưu đãi thuế đối với HTX ngày càng công khai, minh bạch, đơn giản và phù hợp với thực tiễn.
Mỗi năm miễn, giảm thuế khoảng 60 tỷ đồng
Không chỉ ưu đãi về thuế GTGT, thuế TNDN, HTX còn có nhiều ưu đãi về thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thuế tài nguyên, lệ phí trước bạ. Các chính sách ưu đãi như: Khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển HTX đã tác động trực tiếp vào sản xuất, kinh doanh của kinh tế thành viên cũng đã góp phần tăng cường năng lực cạnh tranh của kinh tế hộ, đặc biệt là kinh tế hộ nông dân và các cơ sở sản xuất, kinh doanh quy mô vừa và nhỏ. Đồng thời, chính sách hỗ trợ đối với HTX nói chung, HTX hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp nói riêng có ý nghĩa quan trọng, tác động lớn đến sự phát triển của các HTX nông nghiệp.
Ngoài chính sách ưu đãi về thuế, HTX còn được miễn, giảm nhiều loại thuế. Theo khảo sát của Tổng cục Thuế, chính sách ưu đãi thuế đối với HTX trong những năm gần đây đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần và hiện đang được đánh giá là quy định ưu đãi ở mức cao nhất đối với HTX. Số liệu báo cáo của Tổng cục Thuế cho thấy, số tiền thuế miễn, giảm đối với HTX trong giai đoạn 2014 - 2016 trung bình khoảng gần 60 tỷ đồng/năm. Số thuế đã miễn, giảm tuy không lớn, nhưng số lượng HTX được miễn, giảm thuế có xu hướng tăng qua các năm (năm 2014 là 2.401 HTX, năm 2015 là 3.044 HTX, năm 2016 là 4.349 HTX được miễn, giảm thuế).
Về hoàn thuế, theo thống kê của Tổng cục Thuế, tỷ lệ HTX thực hiện nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ chiếm đa số. Hầu hết các HTX có hồ sơ đề nghị hoàn thuế GTGT đủ điều kiện đều được cơ quan thuế xem xét, giải quyết kịp thời. Tuy nhiên, trong thực tế thì số thuế GTGT đề nghị hoàn của HTX phát sinh thấp; có cục thuế không phát sinh số hoàn thuế GTGT đối với HTX. Theo số liệu báo cáo chưa đầy đủ của các cục thuế, số lượng HTX được hoàn thuế chỉ khoảng 30 - 40 HTX/năm với số tiền hoàn thuế GTGT trong 3 năm 2014 - 2016 khoảng 30 - 50 tỷ đồng/năm.
