Trong những năm qua, vốn được xác định là “đòn bẩy” giúp hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) phát triển một cách nhanh nhất. Từ Trung ương đến địa phương đã ban hành nhiều văn bản, tạo điều kiện cho HTX tiếp cận mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, để vay vốn tín dụng thật sự chẳng dễ dàng chút nào so với điều kiện của các HTX trên địa bàn tỉnh Kiên Giang hiện nay.
Vốn được xác định là “đòn bẩy” giúp hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) phát triển một cách nhanh nhất
Để chủ động và không dừng lại ở văn bản giấy, ngày 22/7/2020 Hội đồng nhân dân tỉnh Kiên Giang đã ban hành Nghị quyết số 337/2020/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp giai đoạn 2020 – 2025. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng cụ thể hoá bằng Kế hoạch số 93/KH-UBND ngày 29/4/2021 triển khai thực hiện Nghị quyết số 337. Có thể nói, đây là cơ sở giúp HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh tiếp cận nguồn vốn, tuy nhiên khi triển khai thực hiện lại có nhiều điều khó khăn cản trở khiến gần như đa số HTX phải bỏ hy vọng.
Cụ thể, đến thời điểm hiện tại, sau gần 5 năm có nghị quyết thì duy nhất chỉ có 02 trên 448 HTXNN được phê duyệt đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Trong khi đó, nhu cầu của các HTXNN hiện nay lại rất nhiều, nhưng vì điều kiện tiếp cận nhiêu khê nên cũng đành “bó tay”.
Từ trước đến nay, chỉ có 02 trên 448 HTXNN được phê duyệt đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn tín dụng
Nguyên nhân chính bởi đa số HTXNN trên địa bàn tỉnh chủ yếu quy mô nhỏ, không có tài sản chung, tài sản không chia để đảm bảo nên không vay được vốn vốn. Khi “bí” vốn, ban giám đốc HTX phải cầm cố tài sản cá nhân để vay vốn ngân hàng, không thể tiếp cận tín dụng theo kênh chính sách.
Nguyên nhân HTX khó tiếp cận vốn tín dụng là do quy mô nhỏ, không có tài sản thế chấp
Trong số hơn 400 HTX NN, hiện chỉ có trên 10% HTX hoạt động tốt, trên 20% HTX hoạt động khá, còn lại hoạt động trung bình, yếu hoặc ngừng hoạt động. Từ đây, cho thấy thực trạng của HTX đang rất yếu và đây chính là rào cản lớn trong tiếp cận tín dụng.
Về tiêu chuẩn chung của các tổ chức tín dụng là tất cả các HTX có nhu cầu vay vốn, đủ điều kiện đều được ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận vốn vay đầu tư sản xuất, kinh doanh. Tuy vậy, rất ít HTX đủ điều kiện vay vốn do phương án sản xuất - kinh doanh thiếu tính khả thi, chưa đảm bảo nguồn trả nợ do tích lũy về tài sản còn hạn chế. Bên cạnh đó, báo cáo tài chính của HTX chưa bài bản, minh bạch, hoàn thiện...
Để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn cho HTXNN, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để tăng khả năng hấp thụ tín dụng cho HTX. Trước hết, cần khắc phục các hạn chế như quy mô, cạnh tranh, quản trị; chú trọng nâng cao trình độ quản lý; xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh khoa học, phù hợp với thực tiễn; cân đối nguồn vốn, tùy theo năng lực tài chính của HTX để quyết định đầu tư; tăng cường liên doanh, liên kết giữa các doanh nghiệp để thực hiện các dự án, đảm bảo nguồn lực. Đặc biệt, trong quá trình kinh doanh, các HTX cần có ý thức tích lũy tài sản để có điều kiện tiếp cận vốn vay từ các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, khi triển khai các gói tín dụng hỗ trợ lãi suất, các cơ quan chức năng nghiên cứu theo hướng thủ tục đơn giản, thông thoáng hơn để chính sách đi vào thực tiễn, HTX có thể dễ dàng hơn trong tiếp cận các gói vay ưu đãi lãi suất.
