Sáng ngày 10/02/2023, tại Hội trường Liên minh HTX tỉnh Kiên Giang đã diễn ra tọa đàm “Giải pháp phát triển hợp tác xã giao thông vận tải hoạt động đúng Luật”. Chủ trì toạ đàm có Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Trần Thanh Dũng; Phó chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Phạm Thành Trăm; cùng tham dự có lãnh đạo Sở Giao thông vận tải; đại diện Hội đồng quản trị các Hợp tác xã Giao thông vận tải của tỉnh Kiên Giang.
Tọa đàm lần này mục đích để các Hợp tác xã giao thông vận tải phản ánh những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình tổ chức điều hành hoạt động. Đồng thời, tại tọa đàm các hợp tác xã lĩnh vực này cùng nhau đề xuất những giải pháp nhằm hỗ trợ thúc đẩy Hợp tác xã giao thông vận tải phát triển trong thời gian tới.
Quang cảnh Tọa đàm “Giải pháp phát triển hợp tác xã giao thông vận tải”
Cùng với sự phát triển của mạng lưới giao thông đường bộ, trong những năm gần đây và công tác xã hội hóa các công trình dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ đã tạo điều kiện cho hoạt động vận tải hành khách bằng ô tô phát triển rất mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng dịch vụ phục vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của nhân dân trên địa bàn tỉnh. Theo đó, các HTX trong lĩnh vực giao thông vận tải cũng đã từng bước bắt kịp xu thế chung của ngành để tự hoàn thiện và phát triển.
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 18 HTX, với gần 2000 thành viên, hơn 2.100 phương tiện, vốn điều lệ trên 5 tỷ đồng. Các HTX thực hiện tốt các quy định về vận tải hàng hóa đường thủy, bộ của các phương tiện tại các bến xe, bến tàu khách, bến phà. Điểm thuận lợi hiện nay là công tác tuyên tuyền, phổ biến Luật Hợp tác xã năm 2012 và các văn bản hướng dẫn được các cấp, các ngành quan tâm triển khai đồng bộ. Liên minh HTX tỉnh đã mở nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng đào tạo, phổ biến kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể đến thành viên, người lao động, đặc biệt là đội ngũ quản lý, điều hành của các HTX kinh doanh vận tải trên địa bàn tỉnh.
Các HTX kinh doanh vận tải trên địa bàn tỉnh được Sở Giao thông vận tải thường xuyên hỗ trợ, hướng dẫn việc thực hiện các quy định kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải. Tạo điều kiện cho các HTX kịp thời nắm bắt và chấp hành theo đúng quy định của pháp luật hiện hành có liên quan đến công tác quản lý, kinh doanh vận tải hành khách, hàng hóa bằng đường bộ và đường thủy nội địa.
Do mạng lưới đường bộ trong những năm gần đây luôn được quan tâm đầu tư nâng cấp, xây dựng mới, công tác xã hội hóa các công trình dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ được đẩy nhanh. Tạo điều kiện thuận lợi cho HTX mạnh dạn đầu tư thay thế phương tiện nên chất lượng phục vụ ngày càng tốt hơn, tạo động lực cho các thành viên HTX nâng cao chất lượng phục vụ của mình, nhằm cạnh tranh bình đẳng, cùng phát triển, đáp ứng được ngày càng tốt hơn nhu cầu đi lại và vận tải hàng hóa của nhân dân.
Việc triển khai áp dụng công nghệ thông tin, thiết bị giám sát hành trình vào công tác quản lý của ngành Giao thông vận tải đã tạo điều kiện cho các HTX quản lý, giám sát phương tiện trong quá trình hoạt động kinh doanh được thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, HTX lĩnh vực giao thông vận tải gặp rất nhiều khó khăn do tác động của dịch Covid-19. Bên cạnh đó, trong nội bộ một số thành viên có sự cạnh tranh chưa lành mạnh, chưa thực hiện đúng được thủ tục hành chính, chưa thực hiện được nhiều dịch vụ liên kết hỗ trợ cho thành viên; việc cạnh tranh với các thành phần kinh tế khác mạnh hơn về vốn và phương tiện còn hạn chế, nhất là xe dù, xe không đăng ký đã làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh.
HTX hiện nay hoạt động theo mô hình HTX dịch vụ hỗ trợ, các HTX chỉ đảm nhiệm công việc hỗ trợ hoàn thiện các thủ tục pháp lý cho thành viên đủ điều kiện đưa phương tiện vào tham gia hoạt động kinh doanh vận tải; chưa chủ động tìm kiếm nguồn hàng, tìm kiếm các cơ hội hợp tác trong hoạt động kinh doanh; chưa chủ động liên kết với các HTX và doanh nghiệp khác có cùng chức năng kinh doanh để đảm nhận những hợp đồng vận chuyển hành khách, hàng hóa có khối lượng lớn khi thị trường có yêu cầu.
Năng lực tài chính và năng lực quản lý ở các HTX rất hạn chế, phần lớn HTX không có đủ khả năng để hỗ trợ hoặc bảo lãnh vay vốn tại các tổ chức tín dụng cho các thành viên của HTX khi có nhu đầu tư, nâng cấp, thay thế phương tiện và thực hiện các hợp đồng giao dịch lớn.
Phương tiện đăng ký hoạt động kinh doanh ở các HTX điều thuộc quyền sở hữu, quản lý của thành viên, nên thành viên tự thực hiện thuê người lái phương tiện, nhân viên phục vụ để trực tiếp kinh doanh, tự khai thác nguồn khách, nguồn hàng. HTX chỉ thông qua thành viên để hợp thức hóa các thủ tục cần thiết, nên hoạt động kinh doanh vận tải ở các HTX hiện nay còn manh mún, nhỏ lẽ, lợi nhuận thấp.
Bên cạnh đó, do các HTX không đủ điều kiện hỗ trợ, bảo lãnh vốn vay tại các tổ chức tín dụng cho thành viên có nhu cầu đầu tư phát triển phương tiện, nên một số thành viên HTX sau khi tích lũy được kinh nghiệm, nguồn vốn sẽ tách ra khỏi HTX để đăng ký thành lập doanh nghiệp để tự chủ hơn về tài chính và kinh doanh. Mặt khác, giữa các HTX chưa liên kết tốt trong quá trình hoạt động, công tác quản lý thành viên, quản lý phương tiện thiếu chặt chẽ, dẫn đến tình trạng thành viên và phương tiện vận tải thay đổi HTX liên tục, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước chuyên ngành (cấp đổi phù hiệu, biển hiện phương tiện). Các HTX cạnh tranh không lành mạnh về giá dẫn đến tình trạng thành viên rời khỏi HTX để tìm dịch vụ ở HTX khác gây khó khăn cho nhiều HTX hiện nay.
Tại tọa đàm, các đại biểu thống nhất đề nghị: Sở Kế hoạch và Đầu tư, phối hợp với các ngành có liên quan, UBND các huyện, thành phố rà soát giải thể dứt điểm các HTX ngừng hoạt động; hoạt động yếu kém không có khả năng củng cố, tổ chức lại; HTX hoạt động hình thức, lợi dụng danh nghĩa HTX để hoạt động cá nhân hoặc gia đình, chưa đúng Luật HTX hiện hành. Sở Giao thông vận tải, phối hợp với các ngành có liên quan, UBND huyện, thành phố kiểm tra thu hồi giấy chứng nhận đăng ký HTX, giấy phép hoạt động kinh doanh vận tải đối với một số HTX lĩnh vực giao thông vận tải đã ngừng hoạt động; HTX hoạt động hình thức; HTX hoạt động cá nhân hoặc gia đình; HTX đã hết nhiệm kỳ nhưng không tổ chức đại hội hoặc không có khả năng củng cố, tổ chức lại theo đúng với Luật HTX hiện hành.
Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên tuyền, phổ biến pháp luật liên quan đến kinh tế tập thể theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Kịp thời khen thưởng, nêu gương và nhân rộng mô hình HTX kiểu mới đến cán bộ, đảng viên, nhân dân thông qua các Hội nghị sơ, tổng kết, nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của kinh tế tập thể trong nền kinh tế.
Phát biểu tại buổi tọa đàm, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Trần Thanh Dũng ghi nhận những ý kiến đóng góp của các đại biểu. Đồng thời, đánh giá công tác quản lý nhà nước về HTX giao thông vận tải còn hạn chế và phân tán. Trong thời gian tới, trên cơ sở đánh giá, tổng kết hiệu quả hoạt động của các HTX hiện nay; rà soát những khó khăn, tồn tại, vướng mắc, những rào cản trong quá trình phát triển HTX từ các ngành chuyên môn. Cố gắng phối hợp với các ngành có liên quan tháo gỡ khó khăn cho các HTX đang hoạt động, giải thể các HTX hoạt động không đúng Luật, ngừng hoạt động và định hướng xây dựng Liên hieeph HTX giao thông vận tải./.
