Tỉnh Hậu Giang ngoài thế mạnh cây lúa thì cây ăn trái cũng đóng góp nhiều cho kinh tế địa phương. Vì vậy, các HTX về cây giống luôn nắm bắt thị trường để phát triển dịch vụ đáp ứng nhu cầu cho nông dân. Ở Châu Thành nổi danh với chanh không hạt. Hàng năm, hàng ngàn hécta vườn của huyện được phát triển tươi tốt là nhờ phần lớn cây giống của HTX Nông nghiệp Thạnh Phước cung cấp.
Giàu lên nhờ cây chanh
Tiền thân là câu lạc bộ khuyến nông, sau 14 năm thành lập, HTX Thạnh Phước đã trở thành địa chỉ tin cậy của thành viên cũng như nhiều hộ nông dân làm vườn ở xã Đông Thạnh. Ngoài việc đứng ra tổ chức liên kết phát triển sản xuất, hỗ trợ kỹ thuật, cung ứng cây giống cho hộ nghèo, HTX còn ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ sản phẩm cho nông dân.
Chanh không hạt là loại cây dễ trồng, ít bị sâu bệnh lại cho trái quanh năm, thời gian từ khi trồng đến thu hoạch là 18 tháng. Nhưng với mục đích sản xuất ra những sản phẩm an toàn, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn hướng ra thị trường thế giới, HTX đã áp dụng tiêu chuẩn VietGAP vào quy trình sản xuất.
Với sự giúp đỡ của Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành, HTX tập trung bảo đảm 4 tiêu chí: Kỹ thuật sản xuất, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, môi trường làm việc và truy xuất nguồn gốc, xuất xứ. Đến nay, HTX đã có 17,2 ha chanh không hạt được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn để xuất khẩu và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận thương hiệu “Chanh không hạt Hậu Giang”.
Không chỉ sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nhiều thành viên của HTX còn mạnh dạn áp dụng tiêu chuẩn toàn cầu là GlobalGAP. Hiện, HTX Thạnh Phước có 12 thành viên với diện tích canh tác 13 ha chanh không hạt được công ty The Fruit - Republic (Hà Lan) cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn GlobalGAP và ký hợp đồng bao tiêu để xuất khẩu sang Singapore.
Sản phẩm chanh không hạt của HTX được tiêu thụ lâu dài ở hệ thống siêu thị Co.op mart, bán cho các doanh nghiệp và xuất khẩu sang một số nước Trung Đông, châu Âu với giá 10.000 - 30.000 đồng/kg tùy mùa. Từ trồng chanh không hạt, nhiều thành viên HTX đã thoát nghèo, vươn lên khá giàu.
Là một trong những thành viên giàu lên nhờ trồng chanh không hạt, ông Nguyễn Văn Khỏe cho biết: Gia đình có 1 ha đất vườn trước kia chuyên trồng nhãn nhưng thu nhập rất bấp bênh. Thấy HTX trồng chanh không hạt cho lợi nhuận cao nên đã mạnh dạn xin tham gia, mua cây giống về trồng. Sau 2 năm trồng chanh bắt đầu cho trái, hàng tháng hái trái 2 - 3 lần. Bình quân 1 ha thu được 40 tấn/năm.
Tùy từng thời vụ, giá chanh dao động 15.000 - 20.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí mỗi năm gia đình thu lãi hơn 400 triệu đồng. Nhờ vậy, gia đình ông có tiền xây nhà cửa khang trang, sắm được xe hơi gần bạc tỷ.
Để nâng cao năng suất, chất lượng chanh không hạt, HTX thường xuyên phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn cách cắt tỉa quả và bón phân hợp lý, ghi nhật ký sản xuất, cách chăm sóc cho quả to, đều, da bóng…
Các thành viên HTX đều giàu lên nhờ cây chanh không hạt
Phát triển cây chanh giống
Theo kinh nghiệm của các thành viên chia sẻ, muốn chanh đạt năng suất, chất lượng cao cần bón phân cho cây để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng (đúng chủng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp).
Sau khi thu hoạch một tuần, chanh bước vào giai đoạn nuôi đọt lá để chuẩn bị trổ nụ hoa, ra quả. Ở giai đoạn này, các thành viên bón phân chuồng kết hợp với phân đạm hạt đục Cà Mau để cây phục hồi sinh trưởng tốt sau khi thu hoạch.
Với nhiều tính năng nổi trội như phân giải nitơ chậm, giúp cây trồng hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, cây chanh khi bón đạm Cà Mau sẽ xanh bền, giúp tiết kiệm phân bón. Bên cạnh đó, cỡ hạt phân đạm Cà Mau đồng đều, không mạt nên dễ rải và dễ phối trộn, tiết kiệm được nhân công bón phân.
Theo các thành viên HTX, tính trung bình một cây chanh sẽ cho khoảng 40 kg quả, năng suất khoảng 30 - 40 tấn trái/ ha/năm.
Ông Nguyễn Văn Thật - Giám đốc HTX, cho biết: Ban đầu, HTX đã đầu tư 5 nhà lưới để sản xuất cây giống có chất lượng với diện tích 240 m2. Một phần để cung cấp cho thành viên HTX, nông dân trong tỉnh, phần còn lại để mở rộng thị trường hoạt động ra các tỉnh ngoài.
HTX còn thành lập trang trại trồng chanh không hạt và mở cửa hàng cung cấp cây giống tại huyện Định Quán (tỉnh Đồng Nai) và cung cấp cây giống cho nông dân Campuchia. Đặc biệt, HTX hỗ trợ cây giống, quy trình sản xuất cho người dân thực hiện thí điểm cánh đồng mẫu lớn khoảng trên 200 ha theo quy hoạch của tỉnh.
Trung bình mỗi năm, HTX cung cấp trên 200.000 cây giống chanh không hạt và thu mua trái để bán cho doanh nghiệp, trừ chi phí thu lãi trên 1 tỷ đồng. Ngoài ra, HTX còn giúp cho gần 20 lao động nông thôn có việc làm ổn định với mức thu nhập trên 3 triệu đồng/người/tháng.
