Thúc đẩy kinh tế hợp tác phất triển, tăng nguồn lực cho địa phương Tây Bắc đẩy mạnh, đổi mới kinh tế hợp tác, hội thảo "Phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trên địa bàn Tây Bắc - Tiềm năng, thách thức..."
Tại báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, Bộ NN&PTNT đánh giá, sau hơn 8 năm (2010 - 2018), phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) có sức lan tỏa cao, trở thành phong trào sâu rộng với sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân, bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới, văn minh, hiện đại hơn.
Giải quyết ba thành tố
Một trong những chuyển biến tích cực là việc đổi mới và xây dựng các hình thức tổ chức sản xuất, dịch vụ có hiệu quả ở nông thôn, trong đó chú trọng vào xây dựng các mô hình HTX kiểu mới. Nhờ vậy, đến hết năm 2017 có 11.668 HTX nông nghiệp (gấp gần hai lần năm 2008).
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, Thành viên Ban chỉ đạo TW tổng kết NQ 26 cho biết hiện nay các mô hình HTX, THT ở các địa phương đang phát triển nhanh về số lượng. 6 tháng đầu năm 2018, đã có trên 1.500 HTX thành lập mới, trong đó HTX nông nghiệp chiếm tới 80%.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh mô hình HTX giải quyết được ba thành tố: Nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đồng thời, chương trình NTM với tiêu chí 13 về hình thức tổ chức sản xuất càng khẳng định vai trò HTX là rất cần thiết. Một trong những mục tiêu của chương trình này nhằm nâng cao sức sản xuất của người dân, trong đó, HTX đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh đó, muốn phát triển NTM, đầu tư hạ tầng nông thôn là cần thiết nhưng duy tu bảo dưỡng cũng quan trọng không kém. Hiện nay, trừ hệ thống điện do công ty nhà nước chịu trách nhiệm, HTX đóng vai trò quan trọng trong khâu duy tu, bảo dưỡng các công trình hạ tầng nông thôn còn lại.
Đặc biệt, theo Liên minh HTX Việt Nam, một điểm mới mà các HTX thành lập trong giai đoạn gần đây là sản xuất gắn với chuỗi giá trị tương đối rõ nét, qua đó đóng góp vào an sinh xã hội, tạo việc làm cho người dân. Tuy nhiên, Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cũng cho biết HTX vẫn còn gặp nhiều khó khăn do quy mô nhỏ lẻ, manh mún, lợi nhuận thấp, năng lực tài chính yếu, sản xuất gắn với chuỗi giá trị còn hạn chế.
Đến năm 2020, mục tiêu đặt ra là phải có 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả nhưng đây cũng là bài toán tương đối khó khăn.
"Thời gian vừa qua, Liên minh HTX Việt Nam đang triển khai xây dựng 300 - 350 chuỗi giá trị. Tuy nhiên, chúng tôi thấy rằng bước vào làm chuỗi giá trị không hề dễ dàng. Đơn cử như tình trạng đất đai bị bỏ hoang nhưng để dồn điền đổi thửa rất khó khăn", Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Nguyễn Ngọc Bảo phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Đình Long)
Sẽ đóng góp trên 10% GDP
Những vướng mắc về vốn, đất đai để đầu tư vào nông nghiệp cũng là điều ông Lê Văn Việt - Giám đốc HTX Sản xuất và Thương mại thủy sản Xuyên Việt (Hải Dương), trăn trở. Dù HTX này đã có bước phát triển vượt bậc, từ 7 thành viên với diện tích canh tác 10 ha tăng lên 22 thành viên với 106 ha đất, trong đó có 22 ha làm nông nghiệp công nghệ cao nhưng khó khăn vẫn chưa hết. Vướng mắc lớn nhất về đất đai làm cho HTX nhỏ đi, cô đơn hơn trong quá trình phát triển.
Ông Việt chia sẻ: "Dù chúng tôi có hồ sơ năng lực tốt, chứng minh với bạn hàng khả năng của mình, HTX cũng đầu tư hàng trăm tỷ đồng trên đất nhưng vẫn không thể vay vốn ngân hàng. Mọi người vẫn nhìn ông Giám đốc HTX với con mắt khác. Chính vì vậy, phải thành lập công ty CP Xuyên Việt trong HTX, thực hiện toàn bộ chức năng về thủ tục xúc tiến thương mại, đầu tư, thu hút nhân tài".
"Đã đến lúc phải xem lại vai trò của HTX. Ngành chức năng, chính quyền địa phương phải coi chúng tôi như doanh nghiệp (DN), chứ không thể để DN ngồi mâm đồng còn chúng tôi ngồi sàng như hiện nay", ông Việt bày tỏ mong muốn.
Nói về kế hoạch phát triển trong thời gian tới, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh vào mục tiêu tăng quy mô HTX; phát triển như DN nhưng tổ chức theo mô hình KTHT; HTX phải kinh doanh hiệu quả, có lợi nhuận, phục vụ lợi ích của thành viên; năng lực cạnh tranh, năng lực quản trị phải thích nghi với điều kiện thị trường.
"Tới đây, chúng tôi cố gắng thực hiện mục tiêu làm sao để khu vực KTHT đóng góp trên 10% GDP của cả nước", Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định.
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cũng cho rằng cần phải có tổng kết sâu hơn về tổ chức sản xuất của các mô hình nông hộ, trang trại, HTX... (đầu vào, đầu ra cho sản xuất); các chính sách đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn phải thực sự đi vào cuộc sống. Đặc biệt là những kiến nghị chính sách liên quan tới hỗ trợ cho các thành phần kinh tế nói chung và KTHT nói riêng.
